W wyniku zmiany ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 584, z późn. zm.) zostaje obniżony limit transakcji gotówkowych z 15 000 euro na 15 000 zł. Oznacza to, że podatnik nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu płatności dokonanych gotówką, jeśli wartość transakcji przekracza 15 tys. zł.

Z początkiem nowego roku znika możliwość kwartalnego rozliczenia podatku VAT. Zmiana ta nie dotyczy tzw. małych podatników. Jednocześnie nowi podatnicy VAT w okresie 12 miesięcy od zarejestrowania do VAT zostaną pozbawieni możliwości rozliczania kwartalnie podatku VAT.

Dodatkowo kwartalnego rozliczenia VAT nie mogą stosować podatnicy, którzy „w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy” (np. oleje napędowe, metale szlachetne). Wyjątek stanowią podatnicy, u których „łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 000 zł ”

Mały podatnik to podatnik, u którego przychód ze sprzedaży nie przekroczył w poprzednim roku kalendarzowym kwoty 1.200.000 euro przeliczonej na polskie złote.

Przygotowano na podstawie: Ustawy z dnia 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Spółka cywilna oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to dwie najczęściej spotykane rodzaje spółek w polskim systemie gospodarczym. Poniżej znajdują się krótkie charakterystyki spółek z najważniejszymi informacjami, które będą pomocne przy decyzji o wyborze rodzaju zakładanej spółki.

Spółka cywilna – rodzaj umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do określonego, wspólnego celu gospodarczego poprzez określony sposób np. wniesienie wkładu do spółki. W odróżnieniu od spółek prawa handlowego spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Wspólnikiem spółki cywilnej może być osoba fizyczna, osoba prawna, m.in. spółka jawna czy spółka z o.o. W praktyce najczęściej spółkę cywilną zakładają osoby fizyczne.

Umowa Spółki Cywilnej. Umowę spółki cywilnej należy zawrzeć w formie pisemnej. Ewentualne zmiany muszą być dokonywane za pomocą aneksów. Umowa spółki cywilnej powinna zawierać:

• Datę zawarcia umowy
• Informacje o wspólnikach
• Cel gospodarczy, który spółka ma realizować
• Nazwę, siedzibę spółki oraz okres, na jaki zostaje zawarta
• Informację o wkładach wspólników i podziale zysków
• Kwestie prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacja
• Podpisy stron umowy spółki cywilnej
• Inne postanowienia

Nazwa spółki cywilnej powinna zawierać co najmniej imiona (ewentualnie ich pierwsze litery) i nazwiska wszystkich wspólników oraz określenie spółka cywilna bądź jego skrót. Wspólnicy spółki (osoby fizyczne) powinni pamiętać o obowiązkowym wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wpisu można dokonać w urzędzie gminy, miasta lub przez Internet na formularzu CEIDG-1. Należy pamiętać, że również spółka podlega odrębnej rejestracji i nadawane są jej niezależnie od wspólników NIP i REGON. W kwestii rodzaju opodatkowania spółka cywilna może korzystać ze wszystkich form opodatkowania. Dodatkowo spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego, każdy ze wspólników płaci indywidualnie podatek od dochodu osiągniętego ze spółki (co pozwala uniknąć podwójnego opodatkowania). Spółka cywilna jest jedynie podatnikiem VAT.

Podatek PCC. Umowa spółki cywilnej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej zawarcia i ciąży solidarnie na wszystkich wspólnikach. Stawka podatku wynosi 0,5%, podstawę opodatkowania stanowi wartość wkładów wniesionych do spółki. Na złożenie deklaracji oraz zapłatę podatku w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na siedzibę spółki jest 14 dni od dnia podpisania jej umowy.

Odpowiedzialność w spółce cywilnej. W spółce cywilnej wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie. Dotyczy to także ich współmałżonków - odpowiedzialność majątkowa bez ograniczeń prawnych.

Zalety:

• Prosty sposób rejestracji, brak opłat za zarejestrowanie i/lub zgłoszenie zmian
• Możliwość wyboru dowolnej formy opodatkowania (ryczałt, PKPiR, pełna księgowość)
• Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego
• Brak konieczności posiadania konta firmowego
• Możliwość przekształcenia w spółkę prawa handlowego

• Brak osobowości prawnej
• Wspólnicy solidarnie odpowiadają za zobowiązania spółki

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.) – jest to spółka kapitałowa, której działanie określa Kodeks spółek handlowych. Spółka z o.o. jest samodzielnym podmiotem posiadającym osobowość prawną.  Spółka z o.o. może posiadać jednego lub większą liczbę wspólników, którymi mogą być osoby fizyczne lub osoby prawne. Należy pamiętać, że jednoosobowa spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową sp. z o.o. Aby ją założyć, wspólnicy muszą posiadać kapitał w wysokości minimum 5 tys. złotych.

Umowa spółki z o.o. Umowa spółki (lub w przypadku spółki jednoosobowej - akt założycielski spółki) powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego oraz określać:

• Nazwę i adres siedziby
• Przedmiot działalności
• Wysokość kapitału zakładowego
• Liczbę i nominalną wartość udziałów, objętych przez poszczególnych wspólników
• Czas trwania spółki, jeśli jest założona na czas określony

Od momentu podpisania umowy firma zyskuje formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Od tej chwili wspólnicy mają 6 miesięcy na wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Czas ten powinien być wykorzystany na:

• Wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie kapitał zakładowego
• Powołanie zarządu
• Powołanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej

Rejestracja spółki w KRS. Po spełnieniu wyżej wspomnianych formalności, spółkę z o.o. należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z uwagi na instytucję jednego okienka, formularze rejestrujące spółkę w Krajowym Rejestrze Sądowym, Urzędzie Skarbowym, Urzędzie Statystycznym oraz ZUS składa się w Sądzie Gospodarczym. Wymagane formularze do zarejestrowania spółki z o. o.:

• KRS-W3 wraz z odpowiednimi załącznikami
• NIP-2 – zgłoszenie identyfikacyjne do Urzędu Skarbowego
• RG-1 – wniosek o wpis do rejestru REGON
• ZUS-ZPA –zgłoszenie płatnika składek do ZUS
• VAT-R – zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku VAT

Dodatkowo jako załączniki do wniosku o rejestracje spółki z o.o. należy złożyć:

• Umowę spółki z o.o.
• Oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego spółki zostały w całości wniesione,
• Listę wspólników, podpisaną przez wszystkich członków zarządu,
• Złożone wobec sądu albo notarialnie poświadczone wzory podpisów członków zarządu
• Dowód opłaty sądowej oraz opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. Za zobowiązania spółki z o. o. odpowiada spółka całym swoim majątkiem. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Za zobowiązania spółki mogą odpowiadać solidarnie członkowie zarządu spółki, gdy egzekucja przeciwko spółce z o.o. okaże się bezskuteczna.

Opodatkowanie spółki z o.o. i jej wspólników. Spółka z o. o. z uwagi na posiadaną osobowość prawną, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (podatnikiem jest także spółka z o.o. w organizacji). W konsekwencji mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem dochodów osiąganych przez wspólników. Podatek płacony jest przez samą spółkę od osiągniętych przez nią w danym roku podatkowym dochodów oraz przez wspólników spółki, którzy płacą podatek od wypłacanych im dywidend i/lub dochodów ze zbycia udziałów w spółce z o. o. Oznacza to wyższe opodatkowanie osiąganych przez wspólników dochodów niż w przypadku, gdyby zdecydowali się oni na prowadzenie działalności w ramach spółki cywilnej.

Spółki z o. o., bez względu na wysokość osiąganych obrotów, zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z Ustawą o rachunkowości (Dz.U. 2013 poz. 330). Co generuję dodatkowe koszty związane z obsługą księgową.

Zalety:

• Ograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki (nie dotyczy to członków zarządu)
• Doskonałe rozwiązanie dla przedsiębiorców planujących przedsięwzięcia gospodarcze w większym rozmiarze

• Kosztowny proces założenia
• Podwójne opodatkowanie
• Konieczność prowadzenia ksiąg rachunkowych

Prowadząc działalność gospodarczą należy pamiętać o terminowym rozliczeniu i opłaceniu składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2015 poz. 121), płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową (ZUS DRA), imienne raporty miesięczne (ZUS RZA, ZUS RCA, ZUS RSA) oraz opłaca składki na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc, nie później niż:

• do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie
• do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
• do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników

W przypadku gdy przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników i opłaca ustawowo minimalne składki społeczne do ZUS, należy złożyć deklarację ZUS DRA za pierwszy miesiąc. Jeżeli w kolejnych miesiącach składki nie ulegają zmianie to należy pamiętać o terminowym opłacaniu składek bez konieczności składania deklaracji ZUS DRA (zasadę tą stosuję się również w przypadku opłacania ustawowo minimalnej składki społecznej za osobę współpracującą).

Słownik pojęć:

ZUS DRA (deklaracja rozliczeniowa) - dokument zbiorczy zawierający wszystkich ubezpieczonych i składki z wszystkich tytułów. Zawiera rozliczenie składek, a także wypłaconych w tym samym miesiącu świadczeń finansowanych z ubezpieczeń społecznych i budżetu państwa. Deklaracja zawiera również rozliczenie składek na Fundusz Pracy i/lub Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

ZUS RCA - imienny raport miesięczny zawierający podstawę wymiaru, zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (wraz z źródłami ich finansowania) oraz ubezpieczenie zdrowotne.

ZUS RZA - imienny raport miesięczny o należnych składkach za osobę podlegającą wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

ZUS RSA - imienny raport miesięczny zawierający informację o wypłaconych świadczeniach (zasiłkach) i przerwach w opłacaniu składek np. podczas urlopu chorobowego.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. 2003 nr 152 poz. 1475), podatnik jest zobowiązany do wyliczenia i opłacenia zaliczki na podatek dochodowy na podstawie wpisu dokonanych w PKPiR do 20 dnia następnego miesiąca.

Należy pamiętać, że przepisy prawa nakładają na podatnika obowiązek comiesięcznego wydruku księgi z zapisami z poprzedniego miesiąca, niezależnie od tego czy istnieje również wersja elektroniczna. Wydruk należy sporządzić najpóźniej 20 dnia następnego miesiąca.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2011 nr 177 poz. 1054), osoba prowadząca działalność gospodarczą, która jest czynnym podatnikiem VAT, musi złożyć deklarację VAT-7 do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego rozliczenie dotyczy. W deklaracji dokonuję się rozliczania podatków VAT naliczony i należny, z których wynika obowiązek podatkowy lub zwrot.

Podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 €, mogą wybrać metodę kasową rozliczania VAT i składać kwartalne, zamiast miesięcznych, deklaracje podatkowe. W takiej sytuacji należy co kwartał składać deklarację VAT-7K. Deklarację należy złożyć do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, którego deklaracja dotyczy.

Podatek VAT wynikający z deklaracji VAT-7 trzeba zapłacić do 25 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeżeli przedsiębiorca rozlicza podatek VAT kwartalnie, opłaca go do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, którego deklaracja dotyczy.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2011 nr 177 poz. 1054), podatnicy dokonujący wewnątrzwspólnotowej sprzedaży lub nabycia towarów i usług (WNT i WDT) zobowiązani są do złożenia informacji VAT-UE, za okres, w którym doszło do transakcji. Informację VAT-UE składa się za okresy miesięczne, jednak istnieje możliwość składania kwartalnej informacji w przypadku transakcji dotyczących:

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), jeżeli w żadnym z czterech poprzednich kwartałów oraz w pierwszym i drugim miesiącu kwartału wartość transakcji z tytułu WDT (bez podatku od wartości dodanej) nie przekroczyła kwoty 250.000 zł,
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), jeżeli całkowita wartość transakcji (bez podatku od wartości dodanej) w pierwszym i drugim miesiącu kwartału nie przekroczyła 50.000 zł,
• świadczenia usług, z tytułu których podatnikiem jest unijny nabywca (bez limitu).

Informację VAT-UE należy złożyć za okresy miesięczne lub kwartalne do 15 dnia miesiąca (w formie papierowej) lub do 25 dnia miesiąca (w formie elektronicznej) następującego po miesiącu lub kwartale, którego dotyczy.

Zgodnie z definicją, koszt uzyskania przychodów stanowi koszt, którego celem jest uzyskanie przychodu, zabezpieczeni lub zachowanie źródła przychodu (Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86; Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350). Oznacza to, że koszty poniesione w innym celu nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (np. wydatki na reprezentację lub potrzeby osobiste podatnika). Ustawodawca wymienia jedynie cechy, jakim muszą odpowiadać wydatki podatnika, aby można je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wydatek zalicza się do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli:

• został poniesiony,
• celem poniesienia kosztu było osiągnięcie przychodów, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• koszt nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Podsumowując, kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów, pod warunkiem, że nie zostały wymienione w zamkniętym katalogu kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Warto pamiętać, że środki trwałe (powyżej 3.500 zł) oraz wartości niematerialne i prawne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wydatki na nabycie środka trwałego można odliczyć poprzez odpisy amortyzacyjne.

Samych wzorów deklaracji PIT (uwzględniając różnego rodzaju załączniki) jest około 50. Najważniejsze z nich to:

PIT-11 – jest to informacja o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. Każdy pracodawca jest zobowiązany do przekazania deklaracji PIT-11 do swoich pracowników i właściwego Urzędu Skarbowego. Deklarację należy złożyć do Urzędu Skarbowego do 31 stycznia (w formie papierowej) lub do końca lutego (w formie elektronicznej).

PIT-28 – jest to roczne zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych składane przez podatników opłacających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Składają je osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz osiągające przychody z tytułu najmu. Deklaracja należy złożyć do 31 stycznia.

PIT-36 – jest to zeznanie roczne o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym. Składają je osoby osiągające dochody na podstawie umowy najmu (niekorzystające z możliwości rozliczania ryczałtem) oraz prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą rozliczaną według skali podatkowej. Podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie pozarolniczej działalności gospodarczej podatkiem liniowym, składają zeznanie roczne na deklaracji PIT-36L. Zeznanie należy złożyć do 30 kwietnia.

PIT-37 – jest to roczne zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym. Składają je osoby, za których zaliczki na podatek oblicza i pobiera płatnik (zakład pracy, zleceniodawca itp.). Deklarację PIT-37 składają również osoby które uzyskały przychów z tytułu emerytury, renty oraz innych świadczeń i zasiłków. Zeznanie należy złożyć do 30 kwietnia.

PIT-38 – jest to roczne zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym. Składają je osoby fizyczne, które rozliczają przychody i koszty dotyczące zbycia papierów wartościowych i udziałów w spółkach. Zeznanie to składane jest niezależnie od deklaracji PIT-36 lub PIT-37 i należy je złożyć do właściwego Urzędu Skarbowego do 30 kwietnia.

PIT-39 – jest to roczne zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych lub wybudowanych po dniu 31 grudnia 2008 r. Deklarację należy złożyć do końca kwietnia.

CIT-8 – jest to roczne zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. Deklarację należy złożyć do końca trzeciego miesiąca po upływie roku podatkowego (zwykle jest to 31 marca).